FAVV - Newsletter voor de dierenartsen

08/08/2024

VANAF 1 SEPTEMBER 2024 ZAL HET VOOR ALLE DIERSOORTEN VERPLICHT ZIJN OM HET GEBRUIK (TOEDIENEN, VERSCHAFFEN OF VOORSCHRIJVEN) VAN QUINOLONES EN CEFALOSPORINES VAN DE DERDE EN VIERDE GENERATIE (KRITIEK BELANGRIJKE ANTIBIOTICA) TE VERANTWOORDEN DOOR MIDDEL VAN EEN ANTIBIOGRAM.

Deze verplichting bestond al voor het gebruik van kritiek belangrijke antibiotica bij voedselproducerende dieren. Vanaf september geldt ze dus ook voor niet-voedselproducerende dieren zoals gezelschapsdieren en paarden.

Laboratoria die een antibiogram mogen uitvoeren
Volgens het koninklijk besluit van 21 juli 2016 mogen alleen laboratoria die aan bepaalde voorwaarden voldoen een antibiogram uitvoeren.

Deze laboratoria moeten aan een reeks criteria voldoen.
Het antibiogram moet worden uitgevoerd door een laboratorium dat een algemene kwaliteitsnorm heeft behaald voor:

het uitvoeren van testen (waaronder een interlaboratoriumringtest) of;
voor de staalname voor bacteriologisch onderzoek en de isolatie van bacteriën of;
voor het uitvoeren van gevoeligheidstesten voor antibiotica, waarvan minstens één test werd geaccrediteerd (door BELAC of een gelijkaardige instelling).

De interlaboratoriumtesten moeten zijn uitgevoerd in overeenstemming met de ISO-norm 17043.
Als algemene kwaliteitsnorm voor de laboratoria worden ISO 17025 (diergeneeskundige norm) en ISO 15189 (menselijke norm) aanvaard.
Sinds 1 augustus 2006 is BELAC de enige Belgische accreditatie-instantie. Ze valt onder de verantwoordelijkheid van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie.
U kunt geaccrediteerde laboratoria opzoeken via de website van de FOD Economie, met de zoektermen ’microbiological – animal fluids & tissues’.

Buitenlandse laboratoria moeten volgens dezelfde normen zijn geaccrediteerd door hun nationale accreditatie-instantie.

Als dierenarts bent u ervoor verantwoordelijk dat u een beroep doet op een laboratorium met de juiste accreditering. U kan aan uw laboratorium vragen of het aan deze voorwaarden voldoet.

Als laboratorium kan u de dierenartsen helpen om vlot de nodige informatie terug te vinden door duidelijk te vermelden op uw website en communicatie of u aan deze voorwaarden voldoet.

Verantwoording van de keuze voor een kritiek belangrijk antibioticum
In de volgende gevallen moet de dierenarts de keuze voor kritiek belangrijke antibiotica schriftelijk motiveren. Deze motivering moet gebaseerd zijn op actuele wetenschappelijke gegevens over de antibioticaresistentie van de bacteriestam die vermoedelijk de infectie veroorzaakt, die aangeven dat alleen kritiek belangrijke antibiotica werkzaam zijn, wanneer:

de bacteriestam niet kan worden geïsoleerd of;
er geen antibiogram beschikbaar is voor de geïdentificeerde bacteriestam of;
het onmogelijk is om stalen te nemen of;
als het antibiogram alleen werkzame stoffen aantoont die farmacokinetisch of farmacodynamisch (PK/PD) niet geschikt zijn voor de behandeling.

Deze schriftelijke motivatie en alle onderzoeksresultaten die de behandeling verantwoorden, moeten minstens vijf jaar worden bijgehouden op het administratief adres van het geneesmiddelendepot en moeten kunnen worden voorgelegd bij inspectie.

Meer informatie
Regelgeving voor het gebruik van antibiotica bij dieren

Voor het FAGG, FAVV.