Globale controleresultaten Afdrukbare versie |  Laatst bijgewerkt op
12.06.2023
| Aantal missies |
Aantal operatoren |
| 109.666 |
58.025 |
Tijdens een missie kunnen meerdere types controles gerealiseerd worden: inspecties, monsternemingen en andere.
Het totaal is dus kleiner dan de som van de verschillende lijnen in de tabel.
Maatregelen
| |
Aantal maatregelen |
| Waarschuwingen |
15.966 |
| PV's |
10.026 |
| Inbeslagnemingen |
2.326 |
| Tijdelijke sluitingen |
294 |
| Procedures voor opschorting of intrekking erkenning |
131 |
| Maatregelen ingevolge non-conformiteiten bij een ander bedrijf |
276 |
| Andere |
1.306 |
| Totaal |
30.325 |
Incidenten bij voedingsbedrijven in 2022
In 2022 kwam de voedselveiligheid uitvoerig in de pers naar aanleiding van enkele incidenten in grote bedrijven. Met een paar maanden verschil werden 2 Belgische chocoladefabrikanten, beide multinationals, nl. Ferrero en Barry Callebaut, geconfronteerd met een Salmonella-contaminatie. De contaminaties bij Ferrero en Barry Callebaut waren niet aan elkaar gelinkt.
Binnen de voedselveiligheidscontext wordt chocolade beschouwd als een product met een laag risico, maar de contaminatie bij Ferrero had toch een grote impact op de volksgezondheid, voornamelijk bij de allerjongsten in onze samenleving. Als gevolg van een slechte opvolging van contaminaties vastgesteld door Ferrero in de fabriek te Aarlen, waren er veel zieken: in totaal 455 zieken verspreid over 17 landen met in België 64 gevallen. De link tussen de zieken en Ferrero kon worden gelegd dankzij whole genome sequencing (WGS) en de resultaten van het epidemiologisch onderzoek. Op die manier kon snel worden ingegrepen bij het bedrijf in Aarlen. Het noopte het FAVV een tijdelijke sluiting van het bedrijf op te leggen. Op die manier kon veel erger worden voorkomen. ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) spreekt zelfs van duizenden zieken en vele mogelijke overlijdens die op die manier voorkomen werden. Bij Barry Callebaut heeft de contaminatie gelukkig geen zieken veroorzaakt door de snelle anticipatie bij de vaststelling van de contaminatie in het kader van hun autocontrole. Niettemin kon het bedrijf niet anders dan de productie enige tijd stop te zetten om de nodige maatregelen te nemen.
Daarnaast meldde een grote speler op de zuivelmarkt, nl. Milcobel een probleem in één van zijn vestigingen met Listeria monocytogenes. Ook hier heeft het incident gelukkig niet tot zieken geleid door de snelle interventie van het bedrijf na de vaststelling van de contaminatie in kader van hun autocontrole. Grote hoeveelheden kaas moesten evenwel teruggeroepen worden van bij de consument.
Dergelijke voedselveiligheidsincidenten tonen aan dat autocontrole gebaseerd op de goede hygiënepraktijken en de HACCP beginselen belangrijk is en blijft. Het zijn principes die zijn vastgelegd in de Codex Alimentarius en vandaar ook in de hele wereld worden toegepast en verankerd zijn in de Europese en nationale wetgeving. Maar de aandacht mag niet verslappen, meer nog, het is noodzakelijk dat het volledige management van een bedrijf doordrongen is van de voedselveiligheidscultuur en er uiteraard ook naar handelt. Elke vaststelling van een niet-conformiteit moet het bedrijf aanzetten om voldoende corrigerende acties te nemen.
Het is noodzakelijk dat operatoren transparant zijn naar de toezichthoudende overheid toe en de meldingsplicht uiterst ernstig nemen wanneer ze worden geconfronteerd met een incident dat een impact kan hebben op de volksgezondheid. Enkel in een sfeer van openheid en eerlijkheid kunnen we samen, operatoren en overheid, een hoog voedselveiligheidsniveau en het vertrouwen van de consument behouden.
Het FAVV heeft ook lessen getrokken uit de incidenten die zullen worden beschouwd binnen de algemeen lopende oefening over de evolutie van de autocontrole van de Belgische operatoren. |
Resultaten van de inspecties (met checklists)
Resultaten van de checklists: alle sectoren
| |
Aantal checklists |
Conformiteit
2022 (%) |
| Basisscope *1 |
25.551 |
58,7 |
| Infrastructuur, inrichting en hygiëne |
17.844 |
91,6 |
| Infrastructuur en inrichting (voor toekennen erkenning of toelating) |
281 |
95,4 |
Autocontrolesysteem |
5.396 |
85,8 |
| Thematische scope autocontrolesysteem *2 |
19.211 |
82,9 |
Traceerbaarheid |
18.473 |
88,4 |
| Thematische scope traceerbaarheid *3 |
.296 |
97,2 |
Meldingsplicht |
28.446 |
95,9 |
Administratieve gegevens operator |
48.763 |
90,2 |
| Thematische scope opvolging corrigerende acties van de operator *3 |
7.728 |
97,1 |
| Opvolging uitdehandelname en recall |
5.161 |
93,2 |
| Fytosanitaire controle |
3.262 |
Niet van toepassing |
| Gewasbeschermingsmiddelen |
2.937 |
92,1 |
| Dierengezondheid |
4.227 |
95,8 |
| Geneesmiddelen en diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding |
6.015 |
87,9 |
| Erkenning uitvoer |
81 |
90,1 |
| Dierlijke bijproducten niet bestemd voor humane consumptie |
3.358 |
97,6 |
| Thematische scope dierlijke bijproducten *2 |
731 |
99,3 |
| Thematische scope dierlijke bijproducten - intracommunautair handelsverkeer en export derde landen *3 |
29 |
100 |
| Thematische scope documentaire controle *3 |
1.308 |
92,2 |
| Thematische scope dioxinemonitoring *3 |
267 |
98,9 |
| Thematische scope gemedicineerde diervoeders *3 |
18 |
100 |
| Thematische scope niet-toegelaten additieven export *3 |
181 |
100 |
| Thematische scope export *3 |
62 |
100 |
| Nevenproducten van levensmiddelen |
1.679 |
99,2 |
| Thematische scope nevenproducten *3 |
- |
- |
| Thematische scope analyses *3 |
20 |
95,0 |
| Thematische scope allergenenbeheer *2 |
20.487 |
66,8 |
| Thematische scope dierlijke producten *3 |
1.084 |
75,4 |
| Thematische scope verpakkingsmateriaal *3 |
- |
- |
| Thematische scope productcontrole *3 |
11 |
81,8 |
| Thematische scope rookverbod *2 |
8.112 |
94,0 |
| Etikettering |
14.083 |
87,5 |
| Vervoer |
2.005 |
90,1 |
| Andere |
3 |
66,7 |
Totaal |
249.110 |
85,3 |
Bij het berekenen van het totaalpercentage wordt er geen rekening gehouden met de scope ‘fytosanitaire controle’.
*1 Basisscope: dit heeft betrekking op zowel de basisscope fase 1 (van toepassing in alle sectoren) als de basisscope fase 2 (in 2022 enkel van toepassing in de sector distributie en de subsectoren Diervoeders-Gewasbeschermingsmiddelen-Meststoffen (FFF) van de transformatiesector).
*2 Thematische scopes : dit zijn 4 nieuwe scopes in de distributiesector waarmee gewerkt werd vanaf 1 juli 2021 in alle activiteiten van deze sector, met uitzondering van de horeca. Voor de horeca werd gewerkt met deze scopes vanaf 1 september 2021. Sinds 1 januari 2022 zijn enkele van deze scopes ook van toepassing geworden voor de subsectoren Diervoeders-Gewasbeschermingsmiddelen-Meststoffen (FFF) van de transformatiesector.
*3 Thematische scopes : dit zijn 13 nieuwe scopes in de subsectoren Diervoeders-Gewasbeschermingsmiddelen-Meststoffen (FFF) van de transformatiesector waarmee gewerkt werd vanaf 1 januari 2022.
Gevalideerde autocontrole, bewezen Belgische doeltreffendheid
Autocontrole is het geheel van maatregelen die door de operatoren worden genomen om ervoor te zorgen dat de producten:
- voldoen aan de wettelijke voorschriften inzake voedselveiligheid;
- voldoen aan de wettelijke voorschriften inzake kwaliteit van zijn producten, waarvoor het FAVV bevoegd is;
- voldoen aan de voorschriften inzake traceerbaarheid en het toezicht op de effectieve naleving van deze voorschriften.
En dit, in alle stadia van de productie, verwerking en distributie.
Sinds 2005 moeten alle bedrijven actief in de voedselketen in hun inrichting een autocontrolesysteem implementeren om aan de consumenten een betere bescherming te bieden wat de voedselveiligheid betreft. Om de bedrijven te helpen aan deze verplichting te voldoen, worden door de beroepsorganisaties autocontrolegidsen opgesteld die door het FAVV gevalideerd worden.
Bedrijven die hun autocontrolesysteem hebben laten valideren, genieten van een verlaging van de inspectiefrequentie door het FAVV en van een lagere jaarlijkse heffing. De audits zijn gebaseerd op de goedgekeurde autocontrolegidsen en worden uitgevoerd aan de hand van checklists die door het FAVV zijn opgesteld in overleg met de vertegenwoordigers van de betrokken beroepsverenigingen. Voor enkele activiteiten die nog niet door een gids gedekt zijn (er is een gids beschikbaar voor meer dan 99% van de operatoren) heeft het FAVV specifieke instrumenten uitgewerkt om de bedrijven te helpen.
Eind 2022 beschikten 25.060 inrichtingen over een gevalideerd autocontrolesysteem voor al hun activiteiten.
Een vergelijking met de cijfers van 2019 en eerder is niet mogelijk wegens de gewijzigde aanpak in indeling van de activiteiten en bedrijven vanaf 2020. De cijfers van 2022 vertonen een lichte daling ten opzichte van de cijfers van 2021.
De resultaten van de inspectiemissies zijn beduidend beter in bedrijven die beschikken over een gevalideerd autocontrolesysteem (ACS).
 |
